Straks meer dan twee ouders mogelijk?
In onze samenleving zijn allerlei vormen van ouderschap. Er bestaat geen ‘standaard’ gezin meer met één huis, een vader die getrouwd is met moeder en samen kinderen heeft. Meer dan de helft van de kinderen groeit op in een gezin met ongehuwde ouders, gescheiden ouders, samengestelde gezinnen (gescheiden) ouder met kinderen die met een andere (gescheiden) ouder met kinderen een nieuw gezin vormt), regenbooggezinnen (een kind met ouders van hetzelfde geslacht) etc.
De wet erkent tot nu toe slechts twee ouders. Alleen díe twee juridische ouders en hun kinderen kunnen automatisch van elkaar erven. Maar soms zijn er méér dan twee ouders (nodig): bijvoorbeeld de donor, de stiefouder, de draagmoeder, de vrouwelijke partner van de moeder, de mannelijke partner van vader etc. Die ‘andere’ ouders kunnen tegen juridische en praktische problemen aanlopen bij erf – en schenkingskwesties of bij gezagskwesties als een van de juridische ouders overlijdt, omdat de wet maar twee ouders erkend.
‘Een kind moet meer dan twee ouders kunnen hebben’, dat meent de staatscommissie ‘Herijking ouderschap’ onder leiding van de heer Wolfsen. De commissie komt, na een studie van tweeënhalf jaar naar nieuwe samenlevingsvormen en medische ontwikkelingen, met een rapport met Aanbevelingen. Doel van het rapport is dat de belangen van de kinderen juridisch beter worden gewaarborgd. Bijvoorbeeld dat informatie over de ontstaansgeschiedenis van een kind (bijv. wie zijn donor of draagmoeder is) duidelijker moet worden vastgelegd en traceerbaar moet zijn. De commissie stelt ook voor dat een kind al vanaf 8 jaar (i.p.v. nu 12 jaar) het recht heeft om zelf aan te geven bij welke ouder het wil wonen. Een andere aanbeveling is bijvoorbeeld dat al vóór de conceptie van het kind de betrokken ouders een overeenkomst aan de rechter voorleggen met afspraken over verdeling van zorg – en opvoedingstaken, hoofdverblijfplaats van het kind, wie welke kosten betaalt van het kind en de geslachtsnaam. Het idee is dat een kind tot en met vier juridische ouders kan hebben die 1 of 2 huishoudens vormen.
Of het kabinet hier verder mee aan de slag gaat? Het plan is dat er eerst in februari een conferentie komt om te toetsen of er maatschappelijk draagvlak is. Maar de eerste stap van een mogelijk nieuw systeem van wettelijk ouderschap is gemaakt.